Leeftijdsgebonden Macula Degeneratie (LMD) is de aftakeling van de macula van het oog. De macula is het klein centraal punt van het netvlies. De macula zorgt voor het scherp zien, nodig om te lezen, te naaien of andere fijne visuele taken uit te voeren. Wanneer de macula niet meer optimaal functioneert, wordt het centrale deel van het zicht wazig, duister, vervormd of vlekkerig zodat fijn werken van dichtbij -zoals lezen of een naald gebruiken- moeilijk tot onmogelijk wordt voor het aangetaste oog. Aangezien LMD het zicht beperkt in het centrale gedeelte van het netvlies, wordt het perifeer zicht van het oog niet aangetast: het oog is in staat objecten buiten het centrum van het gezichtsveld te zien. Dit betekent dat LMD geen totale blindheid tot gevolg heeft.
Oorzaken LMD
LMD is meestal het gevolg van het natuurlijk verouderingsproces van het oog. De twee meest voorkomende types van LMD zijn de “droge” en de “natte” vorm:
- De droge vorm: Dit is veruit het meest voorkomende type van LMD. Deze vorm wordt veroorzaakt door ouderdom en verdunning van de weefsels van de macula. Het verlies aan gezichtsscherpte gebeurt meestal geleidelijk.
- De natte vorm: Deze vorm is het gevolg van de vorming van abnormale bloedvaten onder de macula. Deze nieuw gevormde bloedvaten veroorzaken een uitsijpeling van vocht en soms van bloed. Het opgestapelde vocht verstoort het centrale zicht. Deze toestand kan uiteindelijk leiden tot een zware littekenvorming in de macula. Het verlies van de gezichtsscherpte kan dan snel en uitgesproken zijn.
Symptomen LMD
- Kleuren lijken fletser
- Woorden op éénzelfde bladzijde worden wazig en letters schijnen te ontbreken
- Rechte lijnen worden vervormd waargenomen
- Een zwarte vlek kan waargenomen worden in het centrum van het gezichtsveld
Hoe wordt LMD vastgesteld?
- Onderzoek van de macula d.m.v. een oogspiegeling of oogfundusonderzoek
- Amsler test: dit is een eenvoudige test waarbij de patiënt naar een rooster kijkt om de graad van vervorming vast te stellen
- Fluorescentie angiogram: bij deze procedure wordt er een kleurstof in een ader van een arm van de patiënt ingespoten, via de bloedbaan komt de kleurstof in de bloedvaten van het oog terecht zodat de juiste plaats van een lekkage van bloedvaten zichtbaar wordt, deze informatie wordt op foto vastgelegd
Behandeling LMD
Voor de meest voorkomende droge vorm van LMD bestaat er actueel nog geen behandeling. Bepaalde voedingssupplementen zoals vitaminen, ant-oxidantia en bepaalde oligo-elementen zouden het ziekteproces kunnen remmen maar dit is tot op heden nog niet wetenschappelijk bevestigd.
De natte vorm van LMD wordt behandeld door medicijnen in het oog te injecteren. Deze medicijnen remmen de groei van de bloedvaatjes. Deze medicijnen werken het best in een vroeg stadium van de ziekte.
Hoewel deze procedure de LMD niet kan genezen, kan ze wel de snelheid waarmee de gezichtsscherpte vermindert, beperken. Deze procedure kan soms de schade t.h.v. de macula beperken of uitstellen zodat een aanpassing met optische hulpmiddelen mogelijk is. Om de uiteindelijke graad aan visueel verlies zo goed mogelijk te verhelpen zal de patiënt aangepast worden met optische hulpmiddelen die de beelden vergroten. Een groot gamma aan optische hulpmiddelen is actueel beschikbaar om zo veel mogelijk mensen te helpen. De oogarts zal, indien nodig, de patiënt verwijzen naar een erkend visueel revalidatiecentrum of “Low Vision” centrum waar alle hulpmiddelen kunnen uitgetest worden.