Cataract

Cataract, ook staar genoemd, is een oogziekte waarbij de lens in het oog geleidelijk aan troebel wordt. In normale omstandigheden is de ooglens kristalhelder en zorgt de ooglens ervoor dat de binnenkomende lichtstralen gefocuseerd worden op het netvlies. In het geval van cataract wordt het zicht t.g.v. het troebel worden van de ooglens steeds waziger. Andere klachten komen ook vaak voor zoals minder goed tegen het zonlicht kunnen, de kleuren zijn minder helder, men heeft soms de indruk door een geelbruine film te kijken, soms ziet men dubbel uit één oog, soms ziet men lichtstralen of lichtcirkels rond lichtpunten.

Cataract is meestal het gevolg van een normaal verouderingsproces. Het komt het meest frequent voor bij mensen boven de 60 jaar maar het kan ook op jongere leeftijd voorkomen. De snelheid waarmee cataract zich ontwikkelt is sterk wisselend: eens aanwezig, kan cataract snel toenemen op enkele maanden tijd of traag evolueren over enkele jaren. Onbehandeld kan cataract uiteindelijk leiden tot blindheid. Meestal komt cataract voor aan beide ogen maar de snelheid van evolutie kan verschillen van oog tot oog.
Soms heeft de ontwikkeling van cataract niets te maken met de leeftijd maar zijn er andere oorzaken zoals:

• een ongeval aan het oog
• een algemene ziekte zoals diabetes,…
• het langdurig innemen van medicatie zoals cortisone,…
• erfelijke vormen waarbij het cataract aangeboren kan zijn

Tot op vandaag bestaat er geen medicatie om cataract te genezen of om te voorkomen. In een vroeg stadium kan een bril het zicht eventueel nog iets verbeteren maar de verbetering is meestal slechts tijdelijk.

Na verloop van tijd is het operatief verwijderen van de troebele ooglens de enige manier om terug een helder zicht te bekomen. Wanneer dagelijkse bezigheden zoals TV-kijken, lezen, het besturen van een voertuig duidelijk gestoord worden door het wazig zicht dient een ingreep overwogen te worden.

Voor wat betreft het besturen van een voertuig gelden er trouwens wettelijke criteria voor wat betreft de gezichtsscherpte; indien men niet meer voldoet aan die criteria is het verboden om nog een voertuig te besturen en dringt een ingreep zich op indien men nog verder een voertuig wenst te besturen. Indien het cataract het enige probleem is, mag men in de overgrote meerderheid van de gevallen een duidelijke verbetering van de gezichtsscherpte verwachten na een heelkundige ingreep. Indien er terzelfdertijd andere oogproblemen aanwezig zijn zoals letsels t.h.v het hoornvlies, het netvlies of de oogzenuw, dan is een goede gezichtsscherpte na een cataractoperatie niet altijd mogelijk. Na een grondig oogonderzoek kan uw oogarts het te verwachten resultaat inschatten en bespreken.

De patiënt bepaalt zelf aan de hand van zijn klachten wanneer hij een ingreep nodig vindt, de operatie is zelden dringend en de leeftijd van de patiënt heeft geen invloed op het resultaat van de ingreep.

De ingreep die pijnloos is wordt uitgevoerd d.m.v. een verdoving met oogdruppels. De ingreep duurt meestal een 20-tal minuten en bestaat uit volgende stappen:

• het maken van een zeer kleine insnede (2.5 millimeter) in het hoornvlies van het oog waarna het kapsel van de lens wordt opengemaakt.
• door gebruik te maken van een fijne sonde wordt de lens volledig verpulverd waarna de lensresten uit het lenskapsel worden weggespoeld.
• via een lensinjector wordt een plooibare kunstlens in het lenskapsel ingeplant.
• er wordt een draadje geplaatst t.h.v. de insnede (vermits de insnede zeer klein is, dient tegenwoordig geen draadje meer geplaatst te worden maar om veiligheidsredenen wordt er toch nog een draadje geplaatst dat na 14 dagen verwijderd wordt).
• het toedienen van oogdruppels en oogzalf en bevestigen van een oogverbandje.

Na de ingreep verblijft de patiënt gewoonlijk nog een uurtje in het dagziekenhuis, daarna kan hij/zij terug naar huis. De volgende dag wordt het verband verwijderd en wordt het oog door de oogarts gecontroleerd.

Dankzij de moderne operatietechnieken, zien de meeste patiënten de dag na de ingreep reeds beter dan voordien. Soms is het zicht de eerste dag na de ingreep nog niet goed t.g.v. een te grote hoeveelheid traanvocht in het oog, t.g.v. oogzalf in het oog of t.g.v. een gezwollen hoornvlies.

De dag na de ingreep mag U reeds uw dagelijkse bezigheden hervatten zoals TV-kijken, lezen, wandelen, huishoudelijk werk verrichten,…

Alleen wrijven in het oog en zware fysische arbeid verrichten moet een tweetal weken gemeden worden. De verzorging van het geopereerd oog bestaat voornamelijk uit het aanbregen van druppels in het oog; gedurende de eerste week dient U viermaal per dag te druppelen; het aantal druppels wordt daarna in functie van de genezing afgebouwd zodat U na één maand er mag mee stoppen.

Na vier weken wordt een definitieve bril voorgeschreven omdat de sterkte van de glazen aanvankelijk nog kan wisselen.

De risico’s bij een cataractingreep zijn klein maar stellen dat een cataractingreep altijd zonder risico’s is, is onjuist. De 2 belangrijkste mogelijke complicaties zijn:

• Het lenskapsel kan scheuren tijdens de ingreep: de gevolgen kunnen onmerkbaar zijn maar wanneer er een stukje van de lens dieper in het oog zakt, kan het zijn dat er een tweede ingreep dient uitgevoerd te worden om dit lensstukje te verwijderen.
• Het inwendige oog kan ontsteken na de ingreep: de afloop van een inwendige oogontsteking t.g.v. een bacteriële infectie kan zeer slecht zijn; gelukkig komt deze complicatie zelden voor.

Indien het cataract het enige probleem aan het oog was, mag men verwachten dat het resultaat van een cataractoperatie meestal blijvend is. Het materiaal waaruit de kunstlens vervaardigd is blijft levenslang goed. Vanzelfsprekend kan een geopereerd oog, zoals elk oog trouwens, in de loop van de volgende jaren andere aandoeningen krijgen. Om eventuele andere afwijkingen tijdig te kunnen ontdekken, raden wij geopereerde patiënten aan om jaarlijks een oogonderzoek te laten uitvoeren.

Na verloop van maanden of jaren kan zich nastaar ontwikkelen: dit betekent dat de originele kapselzak die tijdens de ingreep ter plaatse werd gelaten om steun te geven aan de kunstlens, troebel wordt. Het probleem kan echter gemakkelijk verholpen worden door een laserbehandeling uit te voeren. Hierbij wordt er een opening gemaakt in de kapselzak; deze behandeling is pijnloos, gebeurt ambulant en duurt slechts enkele minuten. Reeds enkele uren nadien ziet U terug helder.